ABDULLAH GÜL ÜNİVERSİTESİ
Akademik Sesli Kütüphanem Projesi
Projenin Çıkış Noktası, Amaç ve Hedefleri
Üniversitede eğitim gören öğrencilerin temel ihtiyaçları büyük oranda benzerlik göstermekle beraber üniversitelerin; plan, program, donanım, erişilebilirlik ve ulaşılabilirlik açısından daha çok normal gelişim gösteren öğrencilere uygun olması ve engelli öğrencilerin göz ardı edilmesi, engelli öğrencilerin üniversite yaşamlarında güçlüklerle karşılaşmalarına yol açmaktadır. Engelli öğrencilerin mevcut durumundan kaynaklanan “olumsuz etkilerin ve sorunlarının azalması için diğer bireyler gibi eğitim öğretim süreci içerisinde yer alarak bireysel yeteneklerinin geliştirilmesi ve bilgi düzeylerinin artırılması gereklidir” (Sevinç, İ., ve Çay M. (2017). “Fiziksel Engelli Bireylerin Üniversite Eğitimi Sırasında Karşılaştıkları Sorunlar (Akdeniz Üniversitesi Örneği)”, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 13, 2017, ss. 219-238.). Zira asıl önemli olan engelli öğrencilerin üniversiteyi kazandıktan sonra öğrenim hayatlarını kolaylaştıracak gerekli fiziksel ve akademik ortamın kendileri için makul uyarlanmasıdır. Her vatandaşın kendi kabiliyet ve yeterliliğine uygun istediği eğitim kurumunda öğrenim görmesi Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 10. maddesinde eşitlik ilkesiyle güvence altına alınmıştır. Yüksek Öğretim Kurumu’nun 2020 yılı sonunda paylaştığı verilere göre Yükseköğretimde eğitim gören 51.647 engelli öğrencinin 8.735 kişisi görme engelli bireylerden oluşmaktadır. Tüm engelli öğrencilerin %1 i uzaktan eğitim, %3’ ü ikinci öğretim ve %7’si örgün eğitim ve %89’u da Açıköğretimde öğrenim görmektedir. (https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/engelsiz-erisim-engelsiz-egitim.aspx) Bu oranlardan da anlaşılacağı üzere görme engelli öğrenciler kendilerine uygun koşullar hazırlanmadığı için ağırlıklı olarak Açık Öğretim Fakültesinde eğitim görmek mecburiyetinde kalmaktadır.
Ülkemizde hali hazırda hizmet sunan sesli kütüphanelerin içerikleri onların bu ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte değildir. Seslendirilen kitapların önemli bir kısmı edebi kitaplardır. Akademik kitapların seslendirilmesi yapılmamaktadır. Seslendirilen edebi kitaplara internet üzerinden erişim sağlanabilmektedir. Ancak bu platformların bir çoğu ücretli üyelik ile hizmet vermektedir. Üniversiteler tarafından hazırlanan platformlar ise genellikle kendi öğrencilerine hizmet vermektedir. İlaveten, ders notları ve dersin hocasının kullanacağı kaynaklar değişkenlik gösterecektir. Bu durumun bilincinde olan görme engelli bireylerin çoğu üniversite eğitimi konusunda çekimser kalmakta, kaynaklara erişim noktasında karşılaştıkları bu engel onları sınırlandırmaktadır. Dolayısıyla kapasitelerini, yeteneklerini kullanabilecekleri alanlara yönelmek yerine ya eğitimlerine devam etmemekte ya da sadece eğitimlerini sürdürebileceklerini düşündükleri sınırlı üniversitelere yönelmek mecburiyetinde kalmaktadırlar.
Projenin amacı; görme engelli öğrenciler için akademik ders kaynaklarının erişilebilir formatlara dönüştürülmesinin sağlanmasıdır. Abdullah Gül Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı, Öğrenci Dekanlığı ve Gençlik Fabrikası ve üniversitemiz öğrenci toplulukları (SWE, Kütüphane Kulubü ve İşletme Kulubü) tarafından gerçekleştirilecek olan bu projenin amacı görme engelli öğrencilerin açık erişim yolu ile akademik kaynaklara erişimini sağlayacak bir platform kurulması ve bu platform için İngilizce ve Türkçe akademik yayınların seslendirilmesinin sağlanmasıdır.
Projenin Hedefleri:
-
-
- Engellilere yönelik sesli kütüphane kurmak,
- AGÜ kütüphanesindeki kaynaklara görme engellilerin erişebilmesi için gerekli teknik alt yapıyı kurmak,
- Görme engelli öğrencilere hizmet verebilecek akademik kaynakların seslendirildiği bir veri tabanı ve web sitesi oluşturmak,
- Akademik kaynakların görme engelli bireylerin erişebilmesi için seslendirilmesini sağlamak,
- Oluşturulacak web sitesinin ücretsiz olarak erişimini sağlamak,
- Görme engelli bireylere yönelik seslendirme yapabilecek bireyler yetiştirmek,
- Görme engelli bireylere yönelik kitap seslendirilebilecek bir stüdyo oluşturmak,
- Gönüllü okuyucu veri tabanı oluşturmak,
- Böyle bir imkanın kendilerine sunulduğunu bilen potansiyel üniversite öğrencisi adayı görme engelli bireyleri bu yönde cesaretlendirerek sosyal katılımın arttırılmasını sağlamak,
- Katılımcıların gönüllülük becerilerini teşvik etmektir.
-